Hayvanlar, insanlara eşit mi? İnsanlar genellikle "Köpekler bir insanın en iyi arkadaşıdır." derler. Köpeklere her zaman değer verir ve koruruz ancak neden aynı şeyi diğer hayvanlar için yapmadığımızı merak ediyorum. Elbette köpekler ve kediler evcil hayvanlardır, ancak onları diğer hayvanlardan ayıran nedir? Evcil hayvanlarımıza zarar vermeyi asla düşünmüyorsak; neden fareler, sıçanlar, kuşlar, tavşanlar, kobay fareler, hamsterler ve daha fazlası günümüzde yapılan araştırmalar için denek olarak kullanılıyor? Tıbbın doğuşundan beri hayvanlar araştırma için kullanılmıştır. Aristoteles, Erasistratus ve Galen gibi ilk Yunan hekim-bilim insanları bunu ahlaksızca bir davranış olarak görmemişlerdir. Aksine insanların hayvanlardan daha yüksek bir statüye sahip olduğuna inanıyorlardı ve anatomiyi, fizyolojiyi, patolojiyi ve farmakolojiyi daha iyi anlamak için hayvan testlerini rahatlıkla kullandılar. Orta çağın en etkili Hristiyan ilahiyatçılarından biri olan Thomas Aquinas da benzer bir bakış açısına sahipti. Aquinas ünlü kitabı Summa Theologica'da Tanrı'nın insanlar için hayvanları yarattığını ve hayvanların akıl yürütemeyeceğini yazıyordu. Bu, ister yemek için ister araştırma için olsun, hayvanların insanların kişisel amaçları için kullanılmasını haklı çıkardı.
Aydınlanma Çağı'nda ünlü bir Fransız filozof, matematikçi ve bilim adamı olan René Descartes, hayvanların sadece "mekanizmalar" veya "otomata" olduğuna inanıyordu. Descartes hayvanları deneyimleri, ruhları ve zihinleri olmayan karmaşık fiziksel makineler olarak görüyordu. Ancak Charles Darwin, meşhur evrim teorisini ortaya attığında, hayvanlar üzerinde yapılan testleri sorguladığında bu kavramlar değişmeye başladı. Darwin, insanların maymunlardan geldiğini ve doğal seleksiyon yoluyla evrimleştiğini iddia ettiği için hayvan haklarını savundu. Bu durum insanlar ve hayvanlar arasındaki ilişkiye olan bakış açısını değiştirdi.
Son yıllarda, hayvanlar üzerinde yapılan testler etik bir tartışma haline geldi. Bazıları, insan kullanımı ve tüketimi için daha güvenli ürünler üretmek amacıyla araştırma alanında hayvanların kullanılmasını haklı gösterebilir. “Benim için hayvan deneyleri etik bir ikilemdir. Bunun nedeni hayvanları bu amaçla kullanmamamız gerektiğidir, ancak diğer yandan hayvan deneyleri insanlığa büyük faydalar sağladı.” dedi. Romanya, Bükreş'teki Hayvan Deneyleri Birimi Cantacuzino Enstitüsü'nde veteriner ve kıdemli araştırmacı olan Coman Cristin “Hayvanları bilimsel amaçlarla kullanmanın etik ve gereksiz olduğuna inanıyorum. Tıpkı köpeklerin duyguları hissetmesi gibi, diğer hayvanların da benzer hisleri var ve test için hiçbir hayvan kullanılmamalıdır.” Hayvanların duyguları hissedemeyeceği düşüncelerinin, modası geçmiş durumda. Hayvanların duyguları olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. 7 Temmuz 2012'de, bir grup bilim insanı İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi'nde Bilinç Üzerine Cambridge Deklarasyonu'nu imzaladı. Bu beyan “Bir neokorteksin yokluğu, bir organizmanın duygusal durumları deneyimlemesini engellemiyor gibi görünmüyor. Yakınsak kanıtlar, insan olmayan hayvanların bilinçli durumların alt katmanlarına ve kasıtlı davranışlar sergileme kapasitesine sahip olduğunu gösteriyor. "
Açıklamanın devamında şu ifadeler yer alıyor "Sonuç olarak; kanıtların miktarı, insanların bilinç üreten nörolojik substratlara sahip olmalarının benzersiz olmadığını göstermektedir. Tüm memeliler ve kuşlar da dahil olmak üzere insan olmayan hayvanlar ve ahtapotlar da dahil diğer birçok canlı da bu nörolojik substratlara sahiptir."
Her yıl, laboratuvar deneylerinde dünya çapında 115 milyondan fazla hayvanın kullanıldığı tahmin edilmektedir. Bundan bahsetmiyorum bile, hayvan testleri bir ürünün insanlar için güvenliğini nadiren garanti eder. Kanada Hayvan Yöntemlerine Alternatifler Merkezi (CCAAM) ve Kanada Alternatif Yöntemleri Doğrulama Merkezi (CaCVAM) 2017 yılında kuruldu ve Windsor Üniversitesi'nde bulunuyor. Bu merkezler "biyomedikal araştırma, eğitim ve kimyasal güvenlik testlerinde hayvansal olmayan; insan biyolojisi tabanlı platformlar geliştirmeyi, doğrulamayı ve teşvik etmeyi” amaçlamaktadır. CCAAM ve CaCVAM'ın kurucu genel müdürü Charu Chandrasekera, "Kafesin Dışından Düşünme Zamanı" başlıklı bir TED Talk konuşmasında, test edildiği zaman hayvanlarda güvenli ve etkili olduğu tespit edilen ilaçların yüzde 95'inin insan klinik deneylerinde başarısız olduğuna işaret ediyor. Onaylanan yüzde 5'lik kısmın yarısı, insanlardaki öngörülemeyen yan etkiler nedeniyle geri çekiliyor.
Chandrasekera ayrıca Alzheimer, diyabet, kalp yetmezliği, ALS ve Parkinson gibi hastalıkların farelerde iyileştiğini ancak insanlarda iyileşmediğini vurgulamaktadır. Ayrıca Raxar, Trasylol ve Rezulin gibi ilaçlar insanlarda ölümcül sonuçlar oluşturması nedeniyle piyasadan çekildi ancak bu ilaçlar, farelerde güvenli ve etkiliydi. Bilimsel ilerleme için hayvan testinin gerekli olup olmadığı sorulduğunda, etik ve halk sağlığı konusunda uzman bir hekim olan ve Phoenix Zones Initiative CEO'su Hope Ferdowsian "Neyin gerekli olduğunu sorabiliriz? Hayal gücümüzü kullandığımızda ve yenilikçi yöntemleri ileriye doğru taşıdığımızda çok olan şey, daha az gerekli hale geliyor." Ferdowsian ayrıca "Bu eski ve modası geçmiş hayvan testleri, araştırma yolları ve daha fazlasını insan hücre hatlarına veya bilgisayar modellemesine dayanan yenilikçi yollara doğru ilerletme" gereğini vurgulamaktadır.
Bunları bilerek, hayvan testlerinin yasaklanması gerekmez mi? Daha önce belirtildiği gibi, tüm hayvanların duyguları vardır. Köpekler ve kediler hayvan testleri için kullanılmıyorsa neden fareler, sıçanlar, kurbağalar, hamsterlar üzerinde test yapılıyor? Yeni girişimleri ve alternatifleri göz önünde bulundurarak, bilim insanları ve araştırmacılar 21. yüzyılda daha spesifik olarak, tüm hayvanlarla olan ilişkimiz ve onlara bakış açımız değişmek zorundadır. Ne de olsa, bir keresinde Mahatma Gandi "Bir ulusun büyüklüğü ve ahlaki ilerlemesi, hayvanlarına nasıl davranıldığıyla değerlendirilebilir." demişti. Kaynakça: http://theconcordian.com/2021/03/the-ethical-dilemma-of-animal-testing-are-animals-equal-to-humans/