top of page

DNA'NIZ COVID-19'A YAKALANMANIZI VEYA HASTALIĞI AĞIR GEÇİRMENİZİ NASIL ETKİLEYEBİLİR?

45.000'den fazla insan üzerinde yapılan bir araştırma, bazı insanların enfeksiyondan sonra neden hastalandığına dair ipuçlarını ortaya çıkarıyor. Bazı insanlar, COVID-19’a yakalanma veya enfeksiyona yakalanırlarsa hastalığı ciddi bir şekilde geçirme olasılıklarını arttırdığı için DNA'larını suçlayabilir.


Araştırmacılar; COVID-19'lu 45.000'den fazla insan üzerinde yapılan bir araştırmada, artan SARS-CoV-2 enfeksiyon riski veya hastalığı daha ağır geçirme ihtimaliyle ilişkili 13 genetik değişkeni ortaya çıkardı. 25 ülkede 3.300'den fazla araştırmacıdan oluşan ekibin çalışması, 8 Temmuz'da Nature'da yayımlandı.


Varyantlardan bazıları önceki çalışmalarda ortaya çıkarılmıştı. Örneğin, araştırmacılar kan grubu ile enfekte olma olasılığı arasında genetik bir bağlantı olduğunu bir kez daha doğruladı. Ancak kan grubu 0 olan kişilerin neden hastalıktan biraz daha iyi korunduğu hala bilinmiyor. Çalışma ayrıca TYK2 genini devre dışı bırakan bir değişkenin hastalığı ağır geçirme ve hastaneye yatış riskini artırdığını doğruladı. Bu değişkenin otoimmün hastalığa karşı koruduğu biliniyor, ancak insanları tüberküloza karşı daha savunmasız bırakıyor.



Ancak bilinmeyen bir ilişki daha vardı: Ekip, FOXP4 adlı gendeki bir değişkenin COVID-19 ile ilişkisinin daha şiddetli olduğunu buldu. Bu değişkenin, genin aktivitesini arttırdığı fark edildi. Aynı zamanda akciğer kanseri ve akciğerlerde yara izi ve sertliğe sebebiyet veren bir grup hastalık olan interstisyel akciğer hastalığı ile bağlantılı olduğunu da bulundu. FOXP4 proteininin aktivitesini önleyen henüz geliştirilmemiş ilaçlar, insanların COVID-19'dan kurtulmasına yardımcı olabilir veya hastalığı ağır geçirmelerini önleyebilir.


Genetikçi Mark Daly, 7 Temmuz'da gerçekleşen kısa bir basın toplantısında, genin hastalıkla ilişkili versiyonunun Amerika'daki Asyalılar ve Latin popülasyonları arasında daha yaygın olduğunu söyledi. Helsinki'deki Finlandiya Moleküler Tıp Enstitüsü'nden Daly, dünyanın dört bir yanından gelen farklı soylardan insanlar araştırmaya dahil edilmemiş olsaydı, bu bağlantının asla keşfedilemeyeceğini de söyledi. Orta Doğu'daki insanların yüzde 7'si, Amerika'daki Latinlerin yüzde 20'si ve Doğu Asyalıların yüzde 32'si ile karşılaştırıldığında, Avrupa kökenli insanların yalnızca yüzde 2 ila yüzde 3'ü bu değişkeni taşıyor.

Kaynakça: Saey, Tina Hesman. “How Your DNA May Affect Whether You Get COVID-19 or Become Gravely Ill.” Science News, 8 July 2021, www.sciencenews.org/article/coronavirus-covid-how-dna-genetic-risk-infection-severe-illness.

bottom of page