Covid-19 Aşıları: Oxford/AstraZeneca, Pfizer/BioNTech ve Moderna Aşılarının Karşılaştırması,
Yan Etkileri Var Mı, Ve Her biri Nasıl Etki Ediyor?
MHRA'nın[1] bir Covid-19 aşısını onaylaması ve diğer iki aşının son deneme aşamalarında olmasıyla umutlar yeşerdi.
BirleÅŸik Krallık, ilaç düzenleyicileri MHRA'nın Pfizer/BioNtech'e 2 Aralık'ta yeÅŸil ışık yakmasıyla Covid-19 aşısını onaylayan ilk ülke oldu.
Kasım ayı boyunca bilim insanlarının uÄŸraÅŸları sonucunda gelen olumlu haberler, insanların umutlarının yeÅŸermesine ve tünelin sonunda ki ışığı görmemize neden oldu.
Pfizer/BioNtech ve Moderna, son denemelerde aşılarının yüksek etkinlik derecelendirmelerini rapor etti. Janssen, son aÅŸama bir klinik deney baÅŸlattı ve Oxford Üniversitesi/AstraZeneca da cesaret verici sonuçları halka sundu.
Moderna, son zamanlarda Covid-19 aşısının umut verici deneme sonuçlarını bildiren üç ÅŸirketten biri. Bunların hepsi Covid-19’a karşı mücadelede ve normal hayata dönüÅŸ yolunda ileriye dönük adımlar.
Etkili bir aşının geliÅŸtirilmesi, hükümetin 2020'nin çoÄŸunluÄŸunu gölgede bırakan ve enfeksiyon oranlarını bastırmak amacıyla yaÅŸam biçimlerine çeÅŸitli kısıtlamalar getiren virüs salgınının üstesinden gelme umutlarının anahtarı olarak görülüyor.
Ancak, dünya çapında, 200'den fazla olduÄŸuna inanılan, pek çok aşı üzerinde çalışıldığından dolayı hangisinin onay için yarışa öncülük ettiÄŸini takip etmek zor olabilir.
Oxford, Pfizer, ve Moderna aşılarını nasıl karşılaştırabiliriz?
BirleÅŸik Krallık Aşı Görev Gücü, Oxford/AstraZeneca, Imperial ve Pfizer/BioNTech, Moderna aşıları da dahil 7 farklı adaydan toplamda 355 milyon aşı dozu temin etti. Ayrıca AstraZeneca’nın virüsleri etkisiz hale getiren antikor tedavisinin haklarını da güvence altına aldı.
Oxford aşısı, bağışıklık sisteminden yanıt aramak için Covid'e benzeyecek ÅŸekilde genetik olarak kendini deÄŸiÅŸtiren zararsız bir virüsü alıp ÅŸempanzeleri enfekte eden bir adenoviral aşıdır.
Oxford deneylerinden elde edilen ilk sonuçlar, 60'lı ve 70'li yaÅŸlarındaki yetiÅŸkinlerin güçlü bir bağışıklık tepkisi olduÄŸunu gösteriyor ve ayrıca aşının Covid-19 semptompları geliÅŸtiren insanları durdurup durdurmadığını da test ediyor.
23 Kasım Pazartesi günü yayımlanan sonuçlar, Oxford aşısının insanların %70'inin Covid-19 semptomları geliÅŸtirmesini engellediÄŸini ortaya koydu.
Pfizer ve Moderna aşıları yapı olarak benzerdir. Bir RNA aşısı olarak bilinen her iki aşı da, virüsün genetik kodunun küçük bir kısmının, bağışıklık sistemini olası enfeksiyonlarla savaÅŸacak ÅŸekilde eÄŸitmek için vücuda enjekte edilmesini kapsıyor.
Her iki firma da Pfizer baÅŸlangıçta %90, Moderna %95 oranında olacak ÅŸekilde yüksek etkinlik oranları açıklamıştır. Pfizer, o zamandan beri aşısının 65 yaÅŸ üstü kiÅŸilerde %94 etkili olduÄŸunu açıkladı.
BirleÅŸik Krallık'taki Ä°laç ve SaÄŸlık Ürünleri Düzenleme Kurumu(MHRA) tarafından henüz hiçbir aşı onaylanmadığı için bu raporlar ne kadar cesaret verici olsa da hiçbir yan etkisi bilinmediÄŸinden dolayı ihtiyatlı sözler dile getirildi.
Önce hangi aşı hazır olacak?
Oxford Üniversitesi/AstraZeneca aşısının onay alan ilk aşı olma yarışını kazandığı yaygın olarak biliniyor ancak ilk kez lisans alan Pfizer/BioNtech aşısıdır.
Pfizer, Covid-19 aşısının acil onayı için 20 Kasım Cuma günü ABD’de ruhsat baÅŸvurusu yaptı ve evraklarını 23 Kasım Pazartesi günü BirleÅŸik Krallık MHRA'sına sundu.
BaÅŸarılı olursa, bu yıl dünya çapında 50 milyon doz aşı saÄŸlamayı umuyor. Åžirket, önümüzdeki yıl 1,3 milyar doz üretmeyi hedefliyor.
Ä°ngiltere, Vaccine Taskforce (Aşı Görev Gücü) aracılığıyla salgından bu yana geçen aylarda altı farklı aşı türü tedarik etti. 2020'nin sonuna kadar 10 milyon doz ve 2021'de 30 milyon doz daha Pfizer aşısı almak için anlaÅŸma yaptı.
Moderna dünya çapındaki çeÅŸitli ülkelerden onay gelmeden önce önümüzdeki gelecek haftalarda onay için baÅŸvurmayı planlıyor. BirleÅŸik Krallık gelecek yıl bahara kadar 5 milyon doz Moderna aşısı alacak.
Bu sırada Oxford/AstraZeneca aşısının diÄŸer iki aşıya göre daha kolay üretilebildiÄŸi ve onaylandığı zaman daha hızlı elde edilebileceÄŸi söyleniyor.
Önünüzdeki yılın erken zamanlarında Ä°ngiltere’deki öncelikli gruplar için 100 milyon dozun ulaÅŸabilir hale gelmesi umut ediliyor.
MHRA'dan da onay için baÅŸvuruda bulundu.
Janssen aşısı Ä°ngiltere'de klinik denemelere yeni baÅŸladı. En erken 2021 ortasına kadar mevcut olmayacağı ve Ä°ngiltere ile 30 milyon doz için bir anlaÅŸmaya varacağı için hükümetin ilk aşı dağıtım dalgasının bir parçası olması beklenmiyor.
Hangi aşı geliştirilmeye daha yakın?
Tüm Dünya’daki bilim insanları ve saÄŸlık görevlileri Covid-19 pandemi sürecinin sona ermesi için yüzlerce aşı geliÅŸtiriyor.
Bu yılın baÅŸlarında ilk vakanın görüldüÄŸü yer olan Wuhan dahil olmak üzere bu ülkelerden birkaçı testin son aÅŸamasında.
Rusya'nın Gamaleya AraÅŸtırma Enstitüsü, Çin'in Wuhan Biyolojik Ürünler Enstitüsü ve Sinopharm aşıların son test aÅŸamasındalar.
[1] MHRA: (Ä°laç ve SaÄŸlık Ürünleri Düzenleme Kurumu) BirleÅŸik Krallık Hükümetine ilaçların ve tıbbi cihazların düzenlenmesi hakkında bilgi ve rehberlik saÄŸlayan kurumdur.
