Klinik Çalışmalara Giren Yeni Antiviral İlaç, COVID-19 için Umut Vadediyor!
ÖZET: EIDD-2801 adlı yeni antiviral ilacın koronavirüsü tedavi edebilme potansiyeli var. Yeni bir çalışma, ilacın fare modellerinde ve kültürlenmiş insan akciğer hücrelerinde COVID-19 ile enfekte olmuş ciddi akciğer hasarını önleyebildiğini ortaya koyuyor. İlaç yakında insanlarda test edilebilmesi için hazır olacak.
Kaynak: Kuzey Carolina Üniversitesi
Bilim adamları, EIDD-2801 adı verilen yeni bir ilacın, doktorların COVID-19'u tedavi etme şeklini değiştirebileceğinden umutlu. İlaç, akciğer hasarını azaltmakta umut vaad ediyor, farelerde test edildi ve yakında insan üzerinde klinik çalışmalarına geçilecek. 3 Nisan itibariyle, yeni koronavirüs SARS-CoV-2, 1 milyondan fazla kişiyi COVID-19 ile enfekte etmiş ve dünya çapında bir pandemi olarak 58.000'den fazla ölüme neden olmuştur. Şu anda, SARS-CoV-2 veya insanlarda hastalığına neden olan diğer koronavirüslerin herhangi birini tedavi etmek için hiçbir antiviral ilaç yoktur.UNC-Chapel Hill Gillings Küresel Halk Sağlığı Okulu'ndaki araştırmacılar, EIDD-2801'in geliştirilmesi ve test edilmesinde kilit bir rol oynamaktadır. William R. Kenan Jr. Epidemiyoloji Profesörü Ralph Baric'in laboratuvarındaki virologlar, Mark Denison'un laboratuvarında meslektaşlarıyla, Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi'nde (VUMC) pediatri profesörü Edward Claiborne Stahlman ve kar amacı gütmeyen DRIVE (Emory'deki İlaç İnovasyon Girişimleri) CEO'su ve Emory İlaç Geliştirme Enstitüsü(EIDD) direktörü George Painter ile birlikte çalışmaktadır. EIDD aynı zamanda EIDD-2801’in keşfedildiği yerdir.Ekibin son çalışmasının sonuçları 6 Nisan'da ‘’Science Translational Medicine’’ dergisi tarafından çevrimiçi olarak yayınlandı. Bu makale, kültürü yapılmış SARS-CoV-2 ile enfekte insan akciğer hücrelerinin yanı sıra ilgili koronavirüs SARS-CoV ve MERS-CoV ile enfekte edilmiş farelerden alınan verileri içerir.
EIDD-2801 isopropyl ester of N4 hydoxycytidine
Bu çalışma, koruyucu olarak kullanıldığında EIDD-2801'in enfekte farelerde ciddi akciğer hasarını önleyebildiğini buldu. EIDD-2801, antiviral bileşik EIDD-1931'in oral olarak temin edilebilen bir formudur; bu form bir hap olarak alınabilir ve akciğerlere yollanmak üzere uygun şekilde emilebilir. EIDD-2801, enfeksiyon başladıktan 12 veya 24 saat sonra tedavi olarak verildiğinde, farelerde akciğer hasarı ve kilo kaybını azaltabilir. Bu fırsat penceresinin insanlarda daha uzun olması beklenir, çünkükoronavirüs hastalığının başlangıcı ile ölüm arasındaki süre, insanlarda genellikle farelere kıyasla uzundur.
Uzman yazar Baric, “Bu yeni ilaç sadece COVID-19 hastalarını tedavi etmek için yüksek potansiyele sahip değil, aynı zamanda diğer ciddi koronavirüs enfeksiyonlarının tedavisinde de etkili görünüyor” dedi. Diğer olası COVID-19 tedavileri ile karşılaştırılınca bu tedavi intravenöz uygulanmalı, EIDD-2801 ise oral yoldan hap şeklinde alınabilir. Tedavinin kolaylığına ek olarak daha az hasta olanlarla ya da koruyucu olarak tedavi etme avantajı sunuyor, örneğin birçok insanı savunmasız olduğu fakat henüz kimsenin hasta olmadığı bir bakım evinde. Denison Laboratuvar'ında antiviralle çalışanların başında gelen bilim adamı Andrea Pruijssers "EIDD- 1931 ve EIDD-2801'in test edilmiş tüm koronavirüsleri inhibe etme yeteneği ve COVID-19'un oral tedavisi olabilme ihtimali bizi şaşırttı. Bu çalışma sadece koronavirüs için değil bütün pandemik virüslere karşı antiviraller geliştirme araştırmaları için Ulusal Sağlık Enstitüsüleri'nin halihazırdaki işbirlikçi desteğinin önemini gösteriyor. "dedi.
Denison, ilk olarak EIDD-1931’in geniş bir koronavirüs spektrumunun replikasyonunu engellediğini bildiren Aralık 2019 çalışmasının kıdemli yazarıydı.
Birmigham’daki Alabama Üniversitesi aracılığıyla bir NIH hibesi ile desteklenen bu kurumlar arası işbirlikçiler, şu anda COVID-19’lu hastaların klinik çalışmalarında başka bir antiviral ilaç olan remdesivir’in klinik öncesi gelişimini de gerçekleştirdiler. Denison laboratuvarında doktora sonrası araştırmacı olan Maria Agastini yeni ‘Science Translational Medicine’ makalesinde Remdesivir’e direnç gösteren virüslerin EIDD-1931’den daha fazla inhibisyon yaşadığını gösterdi.
Painter, "Remdesivir dirençli mutasyonları taşıyan virüsler aslında EIDD-1931'e karşı daha duyarlıdır ve bunun tersi de geçerlidir, bu da iki ilacın daha fazla etkinlik göstermesi ve direnç oluşmasını önlemek için birleştirilebileceğini düşündürmektedir." dedi. İnsanlarda EIDD-2801'in klinik çalışmalarının bu baharda başlaması beklenmektedir. Onlar başarılı olursa, ilaç sadece SARS-CoV-2 yayılmasını sınırlamak için değil, aynı zamanda ortaya çıkan diğer koronavirüslerin gelecekteki salgınlarını da kontrol edebilir. Gillings epidemiyoloji yardımcı doçenti ve Baric Lab'de işbirlikçi olan Timothy Sheahan, "Son 20 yıl içinde ortaya çıkan üç yeni insan koronavirüsü ile daha fazlasını görmeye devam edeceğiz." dedi.
"EIDD-2801 bugün sadece COVID-19 hastalarını tedavi etmekle kalmıyor, aynı zamanda gelecekte ortaya çıkabilecek yeni koronavirüsleri de tedavi etme sözü veriyor.”